Ilgın
Klasik Çağlarda Ilgın
Ilgın, M.Ö.1500-1200 yılları arasında şimdiki iskan yerinin 25 km kuzey doğusunda Hititler tarafından YALBURT adında büyük bir şehir devleti olarak kurulmuştur. Su kaynaklarını kutsal sayan Hititler bir pınar etrafında büyük taşlar dikerek üzerine dini ve tarihi konuları yazmışlardır.
Klasik devirlerde TRİATUM olarak adlandırılan Ilgın, Kral Yolu’nun üzerinde bulunuş sebebiyle önemli bir şehir olarak dikkati çeker. Ege kıyısında Lidya'nın başkenti Sard’ dan başlayıp Meze- potomya’ya kadar ulaşan Kral Yolu üzerinde bulunan Ilgın çevresi, sırasıyla Hitit, Firik, Lidya, Roma ve Bizans devirlerini yaşadıktan sonra 1077 yılında Anadolu Selçuklu Devleti’nin kurucusu olan Kutalmışoğlu Süleyman Şah tarafından fethedilerek Büyük Selçuklu topraklarına katılmıştır.
Anadolu Selçukluları ve Ilgın
Ilgın, Anadolu Selçukluları zamanında Başkent Konya¢nın değerli bir su şehri idi. Haçlı Seferleri sırasında birçok kez yağma edilen Ilgın, Selçuklular zamanında bilhassa Alaaddin Keykubat ve II Gyasettin Keyhusrev zamanında çok imar görmüştür. Alaaddin Keykubat ve Vezir Sahip Ata tarafından büyük bir kaplıca binası (hamam) inşaa edilmiştir. Bundan dolayı Ab-ı Germ (Kaplıca) şehri olarak tanınmıştır.
Belirli bir toprak gelirinin askerlere veya yararlılığı görülenlere verilmesi yöntemi olarak tımar sistemi Ilgın üzerinde de uygulanmıştır. Alaaddin Keykubat’a Erzincan’ı teslim eden ve kendisine yardımlarda bulunan Mengücekoğlu Davut Şah’a 1227 yılında Akşehir ile birlikte tımar olarak verilen Ilgın, daha sonra Selçuklu Veziri Sahip Ata Fahreddin ve oğullarının eline geçmiştir.
Selçuklu veziri Sadeddin İsa’nın türbesi de ilçemizde Şıhbetrettin Mahallesi’nde bulunmaktadır.
Anadolu Beylikleri Döneminde Ilgın
Anadolu Selçuklu Devleti’nin son sultanının 1308’de Kayseri’de ölmesi üzerine Anadolu’nun idaresi Moğolların bir kolu olan ve Irak dolaylarına hakim olan İlhanlı Devleti’nin gönderdiği valiler tarafından sağlanmıştır. Ilgın ise Beyşehir dolaylarına hakim olan Eşrefoğulları Beyliği’nin eline geçmiştir. Eşrefoğullarının İlhanlılar tarafından ortadan kaldırılması üzerine 1307’de Isparta hakimi olan Hamitoğullarının eline geçmiştir. 1381 yılında Hamit oğlu Hüseyin Bey tarafından Osmanlı Padişahı I. Murat’a satılmıştır.
Karamanoğulları Zamanında Ilgın
Ilgın’ın Osmanlılara satılmasından sonra Osmanlı-Karamanlı mücadeleleri sonrasında Karamanoğulları’nın eline geçmiş, 15.Yüzyıl başlarında Turgutoğulları’nın idaresine verilmiştir. Bazı kaynaklara göre ; Ilgın, Akşehir ve Aksaray Osmanlı Sultanı 1.Murat tarafından kızı Nefise Hatun’a, Karaman Beyi ile evlendirilirken çeyiz olarak veriliştir.
Ilgın'ın Osmanlı Devletine Katılışı
Karamanlı-Osmanlı mücadelesi sırasında Ilgın da sık sık el değiştirmiştir. 1467’de Fatih Sultan Mehmet tarafından kesin olarak Osmanlı Devleti’ne katılmış ve Akşehir Sancağı’na bağlanmıştır.Fatih devrinde Karaman Eyaleti vakıf ve emlak yazımı yapılmıştır. Yazım sonunda Karaman Eyaleti 11 vilâyete ve 2 nahiyeye ayrılmış olup Ilgın da vilâyetler arasında yer almıştır.
İkinci Beyazıt zamanında Karaman Eyaleti’nin ikinci bir yazımı daha yapılmış olup bu yazım sonunda Ilgın kaza olarak gösterilmiştir.
Ilgın, Anadolu Yaylası’nın ortasında olması sebebiyle Anadolu’ya yapılan her saldırıdan etkilenmiştir.
Lâlâ Mustafa Paşa Kıbrıs Seferine giderken Ilgın’dan geçmiş ve halk arasında Kurşunlu Camii olarak bilinen camii ve kervansarayı yaptırmıştır. IV.Murat 1638’de Bağdat Seferine giderken Akşehir yoluyla Ilgın’a gelmiş, kaplıcanın karşısındaki geniş ovada otağını kurmuş ve bir de saray yaptırmıştır. Fakat bugün bu sarayın kalıntıları yok olmuştur. Kuruluş tarihi çok eskilere dayanan Ilgın,Cumhuriyet öncesinde de kaza merkezi durumunda bulunmaktaydı.Cumhuriyetin kuruluşu ile birlikte Konya ya bağlı bir ilçe olma hüviyetini korumuştur. Büyük taarruz öncesi Fahrettin ALTAY Paşa Komutasındaki 5.Süvari Kolordusu İlçemizde konuşlanmış savaşa ilçemizde hazırlanmıştır.Cumhuriyetimizin kurcusu Mustafa Kemal Atatürk tarafından da denetlenmiştir.
Ilgın, M.Ö.1500-1200 yılları arasında şimdiki iskan yerinin 25 km kuzey doğusunda Hititler tarafından YALBURT adında büyük bir şehir devleti olarak kurulmuştur. Su kaynaklarını kutsal sayan Hititler bir pınar etrafında büyük taşlar dikerek üzerine dini ve tarihi konuları yazmışlardır.
Klasik devirlerde TRİATUM olarak adlandırılan Ilgın, Kral Yolu’nun üzerinde bulunuş sebebiyle önemli bir şehir olarak dikkati çeker. Ege kıyısında Lidya'nın başkenti Sard’ dan başlayıp Meze- potomya’ya kadar ulaşan Kral Yolu üzerinde bulunan Ilgın çevresi, sırasıyla Hitit, Firik, Lidya, Roma ve Bizans devirlerini yaşadıktan sonra 1077 yılında Anadolu Selçuklu Devleti’nin kurucusu olan Kutalmışoğlu Süleyman Şah tarafından fethedilerek Büyük Selçuklu topraklarına katılmıştır.
Anadolu Selçukluları ve Ilgın
Ilgın, Anadolu Selçukluları zamanında Başkent Konya¢nın değerli bir su şehri idi. Haçlı Seferleri sırasında birçok kez yağma edilen Ilgın, Selçuklular zamanında bilhassa Alaaddin Keykubat ve II Gyasettin Keyhusrev zamanında çok imar görmüştür. Alaaddin Keykubat ve Vezir Sahip Ata tarafından büyük bir kaplıca binası (hamam) inşaa edilmiştir. Bundan dolayı Ab-ı Germ (Kaplıca) şehri olarak tanınmıştır.
Belirli bir toprak gelirinin askerlere veya yararlılığı görülenlere verilmesi yöntemi olarak tımar sistemi Ilgın üzerinde de uygulanmıştır. Alaaddin Keykubat’a Erzincan’ı teslim eden ve kendisine yardımlarda bulunan Mengücekoğlu Davut Şah’a 1227 yılında Akşehir ile birlikte tımar olarak verilen Ilgın, daha sonra Selçuklu Veziri Sahip Ata Fahreddin ve oğullarının eline geçmiştir.
Selçuklu veziri Sadeddin İsa’nın türbesi de ilçemizde Şıhbetrettin Mahallesi’nde bulunmaktadır.
Anadolu Beylikleri Döneminde Ilgın
Anadolu Selçuklu Devleti’nin son sultanının 1308’de Kayseri’de ölmesi üzerine Anadolu’nun idaresi Moğolların bir kolu olan ve Irak dolaylarına hakim olan İlhanlı Devleti’nin gönderdiği valiler tarafından sağlanmıştır. Ilgın ise Beyşehir dolaylarına hakim olan Eşrefoğulları Beyliği’nin eline geçmiştir. Eşrefoğullarının İlhanlılar tarafından ortadan kaldırılması üzerine 1307’de Isparta hakimi olan Hamitoğullarının eline geçmiştir. 1381 yılında Hamit oğlu Hüseyin Bey tarafından Osmanlı Padişahı I. Murat’a satılmıştır.
Karamanoğulları Zamanında Ilgın
Ilgın’ın Osmanlılara satılmasından sonra Osmanlı-Karamanlı mücadeleleri sonrasında Karamanoğulları’nın eline geçmiş, 15.Yüzyıl başlarında Turgutoğulları’nın idaresine verilmiştir. Bazı kaynaklara göre ; Ilgın, Akşehir ve Aksaray Osmanlı Sultanı 1.Murat tarafından kızı Nefise Hatun’a, Karaman Beyi ile evlendirilirken çeyiz olarak veriliştir.
Ilgın'ın Osmanlı Devletine Katılışı
Karamanlı-Osmanlı mücadelesi sırasında Ilgın da sık sık el değiştirmiştir. 1467’de Fatih Sultan Mehmet tarafından kesin olarak Osmanlı Devleti’ne katılmış ve Akşehir Sancağı’na bağlanmıştır.Fatih devrinde Karaman Eyaleti vakıf ve emlak yazımı yapılmıştır. Yazım sonunda Karaman Eyaleti 11 vilâyete ve 2 nahiyeye ayrılmış olup Ilgın da vilâyetler arasında yer almıştır.
İkinci Beyazıt zamanında Karaman Eyaleti’nin ikinci bir yazımı daha yapılmış olup bu yazım sonunda Ilgın kaza olarak gösterilmiştir.
Ilgın, Anadolu Yaylası’nın ortasında olması sebebiyle Anadolu’ya yapılan her saldırıdan etkilenmiştir.
Lâlâ Mustafa Paşa Kıbrıs Seferine giderken Ilgın’dan geçmiş ve halk arasında Kurşunlu Camii olarak bilinen camii ve kervansarayı yaptırmıştır. IV.Murat 1638’de Bağdat Seferine giderken Akşehir yoluyla Ilgın’a gelmiş, kaplıcanın karşısındaki geniş ovada otağını kurmuş ve bir de saray yaptırmıştır. Fakat bugün bu sarayın kalıntıları yok olmuştur. Kuruluş tarihi çok eskilere dayanan Ilgın,Cumhuriyet öncesinde de kaza merkezi durumunda bulunmaktaydı.Cumhuriyetin kuruluşu ile birlikte Konya ya bağlı bir ilçe olma hüviyetini korumuştur. Büyük taarruz öncesi Fahrettin ALTAY Paşa Komutasındaki 5.Süvari Kolordusu İlçemizde konuşlanmış savaşa ilçemizde hazırlanmıştır.Cumhuriyetimizin kurcusu Mustafa Kemal Atatürk tarafından da denetlenmiştir.
